قانون- پرتو جغتايي - در روزهایی كه برگزاری رقابت‌های لیگ برتر والیبال زنان هنوز در هاله‌ای ابهام قرار دارد و تعداد تیم‌هایی كه برای این مسابقات اعلام آمادگی كرده‌اند، هنوز مشخص نیست و تیم ملی بزرگسالان نیز بعد از پشت سر گذاشتن دو تورنمنت سنگین روزهای استراحت خود را سپری می‌كند، دختران نوجوان والیبال زیر نظر میترا شعبانیان و نیلوفر رشیدی، تمرینات خود را از مدتی قبل آغاز كرده‌اند و این روزها در مرحله دوم اردو قرار دارند. در مرحله نخست نزدیك به پنجاه والیبالیست دختر كه وضعیت سنی‌شان در رده نوجوانان بود، زیر نظر كادر فنی تمرین كردند و در نهایت بیست و پنج دختری كه توانستند نظر سرمربی تیم ملی نوجوانان را جلب كنند از سوی شعبانیان انتخاب شده و مرحله جدیدی از اردوها را آغاز كردند. این دختران باید تمام تلاش خود را به كار بگیرند تا در این مرحله حساس بهترین عملكرد لازم را از خود ارائه دهند تا بتوانند در لیست نهایی تیم ملی نوجوانان قرار بگیرند.
گزارش یك روز پرانرژی
روزی كه برای گرفتن گزارش از دختران نوجوان والیبال راهی كمپ بانوان فدراسیون والیبال شدم، تصور نمی‌كردم با این حجم از انرژی و نشاط روبه رو شوم. دختران كم سن‌وسال، پرانرژی و خوش قد و بالایی كه دور هم جمع شده بودند و با هیجان تمرین می‌كردند. تمرین دختران گاهی غرق در سكوت می‌شد تا نكاتی كه میترا شعبانیان، سرمربی این تیم به بازیكنان می‌گفت را گوش دهند و گاهی سرشار می‌شد از سر و صدایی كه حاصل هیجان و انرژی بیش از حد این دختران بود. دخترانی كه قرار است آینده‌ساز والیبال بانوان ایران باشند. «میترا شعبانیان» سرمربی تیم نوجوانان كه پیش از این نیز سابقه‌ای درخشان در هدایت والیبال پایه دارد و بسیاری از بازیكنان فعلی تیم ملی بزرگسالان زیر دست وی والیبالیست شده‌اند، از وضعیت این دختران رضایت نسبی دارد ، هرچند معتقد است برای رسیدن به سطح ایده‌آل نیاز به زمان بیشتری است: «راستش را بخواهید نمی‌توان گفت كه این بازیكنان در آینده والیبال ایران به كجا خواهند رسید، اما اعتقاد من این است كه بیش از هرچیزی فاكتور تلاش و ممارست برای خود یك ورزشكار می‌تواند او را به سطح ایده‌آل برساند. هرچند در این بین و در دنیای حرفهای امروز ورزش ، فاكتورهای دیگری نیز حائز اهمیت هستند. در هر صورت من در حال حاضر از این دختران رضایت دارم. آن‌ها پرتلاش، منظم و مودب هستند و امیدوارم همیشه روند خوب خود را حفظ كنند. از بین پنجاه دختری كه در مرحله اول اردو حضور داشتند باید تنها بیست و پنج نفر انتخاب می‌كردم كه این كار آسانی نبود. ما تك به تك وضعیت این نفرات را بررسی كردیم و در نهایت توانستیم بهترین‌های مرحله نخست را راهی مرحله دوم كنیم. این نفرات از مینی والیبال به سطح نوجوانان راه پیدا كرده‌اند. درست مانند یك دانش‌آموز كه از یك مقطع تحصیلی به یك مقطع دیگر می‌رود و نیاز به یادگیری و درك تغییر فضا دارد. تلاش ما این است كه این تغییر وضعیت را به آن‌ها گوشزد كنیم تا شرایط ایده آلی برایشان رقم بخورد. این نكته را نیز نباید فراموش كرد كه آغاز اردوهای این رده سنی در این مقطع زمانی كه نزدیك به هفت ماه تا برگزاری مسابقات فاصله دارد اتفاق خوبی است و اگر این اردوها پیوستگی داشته باشد به نتایج خوبی منجر خواهد شد.» اظهارات میترا شعبانیان، درباره وضعیت دختران والیبال بیش از هر چیز این نكته را تاكید می‌كند، كه دختران كم و سن و سالی كه این روزها در اردوهای تیم ملی حضور دارند، بیش از هرچیز نیازمند توجه و برنامه‌ریزی هستند. این دختران به تازگی وارد ورزش حرفهای شدند و پیش از این تنها در آموزشگاه‌ها یا مدارس والیبال اصول پایه‌ای این رشته را فراگرفته‌اند. اصولی كه در خیلی از موارد به درستی و كامل به آن‌ها آموخته نشده است. نیلوفر رشیدی، ملی‌پوش سابق تیم ملی والیبال بانوان كه این روزها شعبانیان را در هدایت نوجوانان یاری می‌كند معتقد است این بازیكنان هنوز نیاز دارند چیزهای جدیدی را یاد بگیرند: «نفراتی كه این روزها در اردو حاضر هستند اصول اولیه والیبال را بلدند اما نیاز به این دارند كه چیزهای جدیدتری را یاد بگیریند. در واقع برخی نكاتی كه این دختران با آن آشنایی كامل ندارند باید به ندرت به آن‌ها آموزش داده شود. در بین این نفرات بازیكنانی هستند كه از نظر قدی در شرایط خوبی قرار دارند اما متاسفانه تعدادشان زیاد نیست. البته بازیكنان متوسط نیز در اردو هستند كه شاید در ادامه به مقدار كمی افزایش قد داشته باشند. با تمام این تفاسیر نیاز به گذشت زمان است تا بتوان نظر قطعی در این باره این تیم داد.» آنچه در اردوی تیم ملی نوجوانان دختر والیبال بیش از هرچیزی به چشمم آمد انگیزه بود. انگیزه و انرژی بسیار زیادی كه اگر به راه درست هدایت شود قطعا می‌تواند آینده خوبی را برای والیبال ایران كه این روزها بیش از هر چیز به سمت جوانگرایی پیش رفته است ، رقم بزند. ما سوال اساسی كه در این بین مطرح می‌شود،این است كه نیز اساسی این دختران برای اینكه در چرخه بازیكن سازی به والیبالیست‌های حرفهای تبدیل شوند و نسلی خوب را برای تیم ملی والیبال رقم بزنند و تحول‌گر باشند چیست؟
مدیریت روانی، حلقه مفقوده ورزشكاران تازه‌كار
طبق تحقیقات به عمل آمده بسیاری از عدم موفقیت های ورزشی ریشه در علل روانی دارد. همه ما با مراجعه به حافظه خود لحظاتی را در مسابقات ورزشی به خاطر داریم كه تیم یا ورزشكاری با وجود آمادگی كامل جسمانی و فنی، به دلیل شرایط نامناسب روانی از ارائه بهترین عملكرد خود ناتوان مانده است. ضعف آمادگی روانی در ورزشكاری كه آمادگی جسمانی مطلوب دارد، به مثابه اتومبیل آماده و پر سرعتی است كه راننده ای ناشی و نا آماده در آن نشسته باشد .هر قدر هم كه جسم آماده و ورزیده باشد، اگر ذهنی كه آن را هدایت می كند فاقد ورزیدگی و آمادگی باشد جسم به درستی هدایت نخواهد شد . این روزها به اعتقاد اغلب كارشناسان ورزشی، حضور یك روانشناس در كنار تیم‌های ورزشی یك عامل مهم در موفقیت به شمار می رود. در این بین حساسیت این جریان به ویژه در رده‌های پایه از اهمیت بیشتری برخوردار است و موجب می‌شود استرس‌ها و اضطراب‌های ناشی از مسابقات حساس ورزشی تا حدود زیادی مدیریت و كنترل شود. در والیبال این موضوع مدتی قبل در بخش مردان عملی شد و تیم ملی نوجوانان ایران كه وارد رده سنی جوانان شده بود و باید راهی مسابقات جهانی می‌شد، از حضور یك روانشناس بهره‌مند شد. حضور این روانشناس به اعتقاد خود بازیكنان و همچنین كادر فنی اثرات خوبی داشت و موجب می‌شد، بازیكنان در شرایط حساس كنترل بیشتری روی رفتار خود داشته باشند. والیبال در شرایطی قدم‌های نخست حضور روانشناس ورزشی در كنار تیم را پایه‌گذاری كرد، كه به نظر می رسد باید در بخش بانوان نیز پیش‌قدم این موضوع باشد. در این بین البته زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد كه فریبا صادقی، نایب رییس بانوان فدراسیون والیبال در تلاش است كه این اقدام را عملی كرده و برای این دختران نوجوان كه تازه در ابتدای راه هستند، از یك روانشناس بهره‌مند شود. بدون شك در دنیای حرفهای ورزش بویژه در ورزش بانوان با توجه به روحیات و خصلت‌هایی كه ویژه زنان است، مدیریت روانی، فكری و كنترل اضطراب از مهم‌ترین نیاز‌ها و بسیار ضروری است. موضوعی كه می‌تواند دخترانی كاملا حرفهای را به ورزش ایران تزریق كند.
بدنسازی اصولی؛ عامل مهم در ابتدای راه
موضوع دیگری كه بدون شك در رشد و موفقیت ورزشكاران نوجوان موثر است و باید به آن توجه ویژه‌ای شود، وضعیت بدنسازی و آمادگی جسمانی بازیكنان است.دخترانی كه در سن بلوغ قرار دارند، هرچقدر هم مدت‌ها ورزشكار بوده باشند، اگر از نظر تغذیه و بدنسازی تحت نظر مربیان كاركشته و فنی قرار نگیرند، از وضعیت بدنی خوبی بهره نمی‌برند. برخی از دخترانی كه این روزها در اردوهای تیم ملی والیبال نوجوانان فعالیت می‌كنند از نظر بدنی شرایط ایده‌الی ندارند.برخی با اضافه وزن مواجه هستند و برخی چابكی لازم را ندارند. یك ورزشكار هرچقدر از انگیزه و سلامت روانی خوبی بهره‌مند باشد، اگر شرایط بدنی و فیزیكی ایده‌آلی نداشته باشد ، تضمینی در موفقیتش وجود نخواهد داشت. در واقع سلامت روانی و وضعیت ایده‌آل فیزیكی لازم و ملزوم یكدیگر هستند و قطعا اگر در ابتدای راه حرفهای ورزش به این بخش به طور ویژه توجه شود، شرایط ایده‌آل‌تری فراهم خواهد شد و می‌توان به رشد و موفقیت این ورزشكاران بیشتر امیدوار بود.
دختران نوجوان والیبال ایران روزهای شیرینی را در اردوهای تیم ملی می‌گذارند. آن‌ها «بمب انرژی» هستند و قطعا می‌توان با هدایت این پتانسیل بالا به سمت و سویی كه درست وحرفه‌ای است امیدوار بود آینده درخشانی برای آن‌ها رقم بخورد و روزی بتونند با پوشیدن پیراهن تیم ملی بزرگسالان در شرایطی كه سال‌هایی كاملا حرفهای را پشت سر گذاشته‌اند، برای والیبال ایران در بخش بانوان افتخار آفرین باشند. والیبالی كه در بخش مردان با رعایت اصول حرفهای امروزه در جمع برترین‌های جهان قرار دارد در بخش بانوان نیز می‌تواند اسم و رسمی برای خود رقم بزند.